نشانی پروتکل اینترنت (Internet Protocol Address) یا به اختصار نشانی آی‌پی نشانی عددی است که به هریک از دستگاه ها و رایانه‌های متصل به شبکه رایانه ای که بر مبنای نمایه TCP/IP از جمله اینترنت کار می‌کند، اختصاص داده می‌شوند.
IPV4
نشانی آی‌پی نسخهٔ چهار ، یک عدد ۳۲ بیتی است که برای سادگی آن را به شکل چهار بخش عددی در مبنای ده می‌نویسند که با نقطه از هم جدا می‌شوند. این روش آدرس‌دهی را ده‌دهی نقطه‌دار می‌نامند که هر یک از چهار بخش را یک هشتایی (Octet) می‌گویند زیرا طول آن ۸ بیت (یا ۱ بایت) است و می‌تواند عددی از ۰ تا ۲۵۵ باشد. پس ۲ به توان ۳۲ آدرس مختلف داریم.
اصولاً هر نشانی آی‌پی ۳۲ بیتی به دو بخش تقسیم می‌شود: یک پیشوند(Host ID) و یک پسوند(Network ID) . این دو سطح به منظور ایجاد یک روش مسیریابی کارآمد طراحی شده است. پیشوند آدرس، شبکه‌ای را که رایانه به آن متصل است مشخص می‌کند (Network) در حالی که پسوند یک رایانهٔ یکتا را روی شبکه مشخص می‌کند(Host). یعنی به هر شبکه در اینترنت یک مقدار یگانه که تحت عنوان شمارهٔ شبکه شناخته شده است، اختصاص دارد. شمارهٔ شبکه به عنوان یک پیشوند در نشانی هر رایانه‌ای که به شبکه وصل است ظاهر می‌شود. بعلاوه به هر رایانهٔ روی یک شبکه، یک پسوند نشانی یکتا تخصیص یافته است. هر نشانی کامل، شامل یک پیشوند و یک پسوند است و طوری تخصیص داده می‌شوند که یکتا باشند، بنابراین ویژگی اول تضمین می‌گردد. اگر دو رایانه به دو شبکهٔ مختلف وصل شده باشند، نشانی‌هایشان پیشوندهای متفاوت خواهند داشت. اما اگر دو رایانه به یک شبکه وصل باشند، نشانی‌هایشان دارای پسوندهای متفاوت خواهد بود.
Subnet Mask :
وظیفه Subnet mask جدا ساختمان دو قسمت Host ID و Network ID در یک آدرس IP می باشد. در Subnet mask بین هایی که با 1 نمایش داده می شوند Host ID و بیت هایی که با 0 نشان داده می شوند Network ID می باشند.
IPV6
گسترش روز افزون اینترنت و نیاز به آدرس های بسیار بیشتر تیم Internet Engineering Task Force را برآن داشت تا به فکر تکنولوژی های جدیدی باشند تا امکان تعریف آدرس های آی پی بیشتری فرآهم گردد. بهترین راه ساخت مجدد نشانی پروتکل اینترنت بود . در سال 1995 میلادی نسخه جدید نشانی پروتکل اینترنت با نام آی پی نسخه 6 معرفی گردید . اندازه آدرس از 32 بیت به ۱۲۸ بیت افزایش یافت وامکان آدرس دهی تا 2به توان 128 آدرس افزایش یافت. این کار تنها تعداد آدرس های اینترنتی را گسترش نداد، بلکه باعث خواهد شد جدول مسیریاب های اینترنتی (روترها) کوچکتر شود . کلیه سیستم‌عامل‌های جدید سرور و خانگی به طور کامل پشیبانی می‌شود ولی متأسفانه هنوز توسط بسیاری از مسیریاب های شبکه های خانگی و تجهیزات شبکه عادی پشتیبانی نشده است.
کلاس های IP ورژن چهار به 5 دسته تقسیم می شوند که برای تفکیک در شبکه به هر کلاس یک رنج عددی اختصاص داده شده تا استاندارسازی جهت دسته بندی IP ها صورت گیرد. این اعداد بر اساس دسته بندی انجام شده در اکتد اول و دوم آی پی ها قرار می گیرد.
کلاس A :
شبکه های کلاس A برای شبکه هایی که تعداد دستگاه هایی که به شبکه متصل می شوند دارای حجم زیادی است و معمولا برای استفاده توسط انیستستوهای دولتی و آموزشی انتخاب می شوند مناسب می باشد. در یک آدرس شبکه کلاس A بخش نخست آن نشان دهنده آدرس شبکه (Network Address) و سه بخش دیگر نیز نشان دهنده آدرس میزبان (Host Address) در شبکه است.
کلاس B :
شبکه های کلاس B برای شبکه هایی که تعداد تجهیزات تحت شبکه آنها بین شبکه های کوچک و بزرگ قرار دارد در نظر گرفته شده است. در یک آدرس شبکه کلاس B دو بخش نخست آن نشان دهنده آدرس شبکه و دو بخش دیگر نشان دهنده آدرس میزبان است.
کلاس C :
شبکه های کلاس C برای شبکه هایی که تعداد تجهیزات تحت شبکه آنها میزبان کنتری دارد و یا حجم تجهیزات کوچک می باشد در نظر گرفته شده است. در یک آدرس شبکه کلاس C سه بخش نخست آن نشان دهنده آدرس شبکه و بخش آخر نشان دهنده آدرس میزبان است.
کلاس D :
آدرس کلاس D برای عملیات Multicasting مورد استفاده قرار می گیرد. Multicast ارسال پکت به کل تجهیزات را انجام می دهد.
کلاس E :
آدرس های کلاس E جهت Research & Development می باشد.